Λεβοθυροξίνη (T4): Τι Είναι, Πότε Χρησιμοποιείται και Ποιες Είναι οι Μακροχρόνιες Παρενέργειες της Χρόνιας Χρήσης
Η λεβοθυροξίνη (T4) είναι συνθετική ορμόνη θυροξίνης (T₄, τετραϊωδο-θυρονίνη), που χρησιμοποιείται για αντικατάσταση σε περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού. Δεν πρόκειται για συμπλήρωμα ιωδίου αλλά για την ίδια την ορμόνη που παράγει φυσιολογικά ο θυρεοειδής .
✅ Μακροχρόνια χρήση – τι λέει η βιβλιογραφία
Παρά το ότι είναι γενικά ασφαλές να λαμβάνεται T4 για πολλά χρόνια, η υπερδοσολογία ή η υπερκαταστολή του TSH συνδέεται συστηματικά με:
• Απώλεια οστικής μάζας / οστεοπόρωση, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένες γυναίκες και μετεμμηνοπαυσιακές, ακόμα και όταν το TSH κυμαίνεται εντός φυσιολογικών ορίων .
• Καρδιακές επιπλοκές: αυξημένος κίνδυνος αρρυθμιών (ειδικά κολπικής μαρμαρυγής), στηθάγχης και δυσλειτουργίας της διαστολικής λειτουργίας, ιδιαίτερα σε όσους έχουν προϋπάρχουσα καρδιακή νόσο ή λάμβαναν υψηλές δόσεις για καταστολή TSH .
• Πιθανή αύξηση κινδύνου καρκίνου, σύμφωνα με μεγάλη επιδημιολογική μελέτη στην Ταϊβάν: ο σχετικός κίνδυνος (AOR) για εγκεφαλικό, δερματικό, παγκρεατικό και μαστού καρκίνο ήταν περίπου 1,2‑1,9 φορές υψηλότερος σε μακροχρόνιους χρήστες T4 σε σχέση με μη χρήστες .
• Αυξημένη θνησιμότητα, όπως έδειξε κορεατική εθνική μελέτη: ασθενείς με υποθυρεοειδισμό υπό θεραπεία T4 είχαν περίπου 14% υψηλότερη συνολική θνησιμότητα από μη υποθυρεοειδικούς (HR 1,14) μετά από μέσο όρο 6 έτη παρακολούθησης .
⚠️ Κάτω από ποιες συνθήκες πρέπει να είμαστε προσεκτικοί
• Όταν χρησιμοποιείται σε υποκλινικό υποθυρεοειδισμό (ελαφρώς υψηλή TSH αλλά φυσιολογικό fT4), δεν φαίνεται να προσφέρει κλινικά οφέλη και μπορεί να αυξάνει ρίσκο καρδιαγγειακών συμβάντων και κόστους χωρίς όφελος .
• Ο τακτικός έλεγχος του TSH (τουλάχιστον ετησίως ή συχνότερα όταν ρυθμίζεται η δόση) είναι απαραίτητος για αποφυγή υπερδοσολογίας ή καταστολής TSH .
Συμπέρασμα: Η λεβοθυροξίνη T4 είναι βασικό και συνήθως ασφαλές φάρμακο στην αντιμετώπιση υποθυρεοειδισμού, αλλά σίγουρα δεν είναι «χωρίς παρενέργειες». Μακροχρόνια χρήση ή υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση, καρδιακές επιπλοκές, αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και – σε ορισμένες μελέτες – μεγαλύτερη θνησιμότητα. Η σωστή δόση και η τακτική παρακολούθηση είναι κρίσιμες για ασφαλή χρήση.
📚 βιβλιογραφία & μελέτες
1. News Medical (2024) – Radiological Society, Johns Hopkins
➤ Bone Density Loss Associated With Levothyroxine
2. PubMed Central (2021) – National Cheng Kung University, Ταϊβάν
➤ Association Between Long-Term Levothyroxine Therapy and Cancer Risk
3. Frontiers in Endocrinology (2021) – Korean National Health Insurance
➤ Long-Term Mortality in Treated Hypothyroidism Patients
4. Trends in Endocrinology and Metabolism (2023) – Mayo Clinic & Karolinska Institute
➤ Reconsidering Thyroid Hormone Replacement in Subclinical Hypothyroidism
5. JAMA Internal Medicine (2021) – Meta-analysis
➤ Treatment Outcomes in Older Adults with Subclinical Hypothyroidism
6. PMC Review (2022) – Levothyroxine Use, Dosing and Monitoring
➤ Risks of Over- and Under-Replacement in Hypothyroid Treatment